โภชนาการช่วยชะลอภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยติดเตียง
ทำไมเราจึงต้องให้ความสำคัญของโภชนาการในการดูแลผู้ป่วยติดเตียง
ในสังคมปัจจุบันจะพบว่าการดูแลผู้ป่วยติดเตียงถือเป็นภารกิจสำคัญที่ครอบครัว หรือ ผู้ดูแลต้องใส่ใจในทุกมิติ โดยเฉพาะในด้านโภชนาการซึ่งมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และ ช่วยชะลอการเสื่อมถอยของร่างกาย ผู้ป่วยติดเตียงมักมีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว การกลืนอาหาร หรือ การย่อยอาหาร ซึ่งหากได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง เช่น แผลกดทับ ภาวะขาดสารอาหาร หรือ ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ดังนั้นในบทความนี้เราจะเจาะลึกถึงความสำคัญของโภชนาการในการดูแลผู้ป่วยติดเตียง พร้อมทั้งแนวทางการจัดการโภชนาการที่เหมาะสม และ ปลอดภัย
ความสำคัญของโภชนาการในการดูแลผู้ป่วยติดเตียง
เราจะพบว่าโภชนาการมีผลโดยตรงต่อกระบวนการซ่อมแซมเซลล์ เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และ รักษาสมดุลของระบบต่าง ๆ ในร่างกาย สำหรับผู้ป่วยติดเตียงที่มีกิจกรรมทางกายน้อย ซึ่งร่างกายยังคงต้องการสารอาหารเพื่อรักษามวลกล้ามเนื้อ ป้องกันการเกิดแผล และ ลดการเสื่อมถอยของอวัยวะต่าง ๆ หากเกิดการขาดสารอาหารอาจเกิดภาวะขาดโปรตีน ภาวะขาดพลังงาน หรือ วิตามิน และ แร่ธาตุ ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวมอย่างรุนแรงในการดูแลผู้ป่วยติดเตียงได้
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากโภชนาการไม่เหมาะสมในผู้ป่วยติดเตียง
- แผลกดทับ
หากดูแลผู้ป่วยติดเตียงให้ขาดสารอาหารไม่เพียงพออาจเกิดแผลกดทับที่เกิดจากการกดทับเนื้อเยื่อเป็นเวลานาน ร่วมกับภาวะขาดโปรตีน และ พลังงาน ทำให้ผิวหนัง และ กล้ามเนื้ออ่อนแอจนเกิดแผลได้ - ภาวะขาดสารอาหาร (Malnutrition)
ผู้ป่วยติดเตียงที่ได้รับพลังงาน และ โปรตีนไม่เพียงพอจะทำให้น้ำหนักลด มวลกล้ามเนื้อลดลง ภูมิคุ้มกันต่ำ และ มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง - ภาวะแทรกซ้อนทางระบบทางเดินอาหาร
ระบบทางเดินอาหารที่อาจจะเกิดจากภาวะการดูแลผู้ป่วยติดเตียงโดยขาดสารอาหาร อาจเกิดภาวะเช่น ท้องผูก ท้องอืด หรือ ระบบการดูดซึมผิดปกติ หากไม่ได้รับใยอาหาร และ น้ำเพียงพอ - ภาวะกระดูกพรุน และ สูญเสียมวลกระดูก
การขาดวิตามินดี แคลเซียม และ การขาดการเคลื่อนไหวอาจส่งผลให้กระดูกอ่อนแอ และ แตกหักได้ง่าย - ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
การได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วนโดยเฉพาะวิตามินซี วิตามินเอ สังกะสี และ โปรตีน อาจส่งผลให้ร่างกายไม่สามารถต้านทานโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แนวทางการจัดโภชนาการที่เหมาะสมสำหรับการดูแลผู้ป่วยติดเตียง
- ประเมินภาวะโภชนาการเบื้องต้น
การดูแลผู้ป่วยติดเตียงควรเริ่มจากการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน เช่น น้ำหนัก ส่วนสูง ดัชนีมวลกาย (BMI) ระดับโปรตีนในเลือด การเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักในระยะสั้น และ พฤติกรรมการกินก่อน - คำนวณความต้องการพลังงาน
โดยทั่วไปผู้ป่วยติดเตียงต้องการพลังงานประมาณ 25-30 กิโลแคลอรีต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม และโปรตีน 1.0-1.5 กรัม/กิโลกรัม/วัน (ขึ้นอยู่กับระดับความเจ็บป่วยของผู้ป่วย) - จัดอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน
อาหารควรมีสัดส่วนของคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน วิตามิน และ แร่ธาตุอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะโปรตีนจากปลา ไข่ เต้าหู้ ถั่วเหลือง รวมถึงไขมันดีจากน้ำมันมะกอก หรือ อโวคาโดด้วย - อาหารที่ย่อยง่าย และ กลืนง่าย
หากดูแลผู้ป่วยติดเตียงที่มีปัญหาในการกลืน ควรปรับรูปแบบอาหารให้อยู่ในรูปแบบบด ละเอียด หรือเป็นอาหารเหลวที่มีความหนืดเหมาะสม เพื่อป้องกันการสำลักในผู้ป่วย - การให้อาหารทางสายยาง
ในกรณีที่ดูแลผู้ป่วยติดเตียงที่ไม่สามารถกินอาหารทางปากได้ ควรปรึกษานักโภชนาการ หรือ แพทย์เพื่อจัดสูตรอาหารทางสายยางที่เหมาะสม เช่น อาหารสูตรสำเร็จ หรือ อาหารปั่นที่ผ่านการฆ่าเชื้อมาแล้ว - การจัดมื้ออาหาร
ในการดูแลผู้ป่วยติดเตียงควรแบ่งอาหารเป็นมื้อย่อยๆ 4-6 มื้อ/วัน เพื่อลดภาระระบบย่อยอาหาร และช่วยให้ผู้ป่วยดูดซึมสารอาหารได้ดียิ่งขึ้น
บทบาทของนักโภชนาการในการดูแลผู้ป่วยติดเตียง
ในการดูแลผู้ป่วยติดเตียงนั้นนักโภชนาการมีหน้าที่วางแผนโภชนาการเฉพาะบุคคล ปรับสูตรอาหารให้เหมาะกับภาวะโรคของผู้ป่วย เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือ โรคไต รวมถึงติดตามผลทางโภชนาการ เพื่อปรับเปลี่ยนเมนูให้ผู้ป่วยไม่เบื่ออาหาร และ สามารถให้คำแนะนำแก่ครอบครัวในการจัดเตรียมอาหารอย่างถูกต้องได้
สุขภาพจิตของผู้ป่วยจะสอดคล้องกับการดูแลผู้ป่วยติดเตียงให้มีโภชนาการที่ดีอย่างไร
อาหารที่ดีนั้นมีผลต่ออารมณ์ ความรู้สึก และ สุขภาพจิตของผู้ป่วยโดยตรง ซึ่งการให้ความใส่ใจในเรื่องอาหาร เช่น ทำให้อาหารมีสีสัน น่ารับประทาน หรือ มีเมนูโปรดในบางมื้อ จะช่วยให้ผู้ป่วยมีความสุข และ มีกำลังใจในการฟื้นฟูอย่างมาก
จากที่กล่าวมาจะพบว่าโภชนาการเป็นปัจจัยสำคัญอย่างยิ่งที่จะช่วยเสริมสร้างสุขภาพ ชะลอภาวะแทรกซ้อน และ เพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับผู้ป่วยติดเตียงอย่างมีประสิทธิภาพ การจัดโภชนาการอย่างเหมาะสม ไม่เพียงแต่ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น แต่ยังช่วยลดภาระของครอบครัว และ บุคลากรทางการแพทย์ในการดูแลผู้ป่วยติดเตียงได้อย่างมาก การมีความรู้ ความเข้าใจ และ การวางแผนที่ดีจะเป็นกุญแจสำคัญในการดูแลผู้ป่วยติดเตียงให้มีชีวิตอย่างสมศักดิ์ศรี และ ปลอดภัยที่สุด ดังนั้นหากต้องการการดูแลผู้ป่วยติดเตียงจากผู้เชี่ยวชาญเราขอแนะนำ Aplusnursinghome ซึ่งเป็นศูนย์ดูแลผู้ป่วยติดเตียงที่มีบริการครบครันทั้งด้านผู้ป่วยติดเตียง และ ผู้สูงอายุโดยเฉพาะ อีกทั้งผู้ป่วยจะได้รับการดูแลจากผู้มากประสบการณ์ มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการกายภาพบำบัด ร่างกาย และ จิตใจของผู้ป่วยเป็นอย่างดี มีกิจกรรมมากมาย มีอาหารผู้ป่วยติดเตียงที่เหมาะสม มีสิ่งอำนวยความสะดวกอย่างครบครัน เพื่อให้ผู้ป่วยติดเตียงนั้นได้พักฟื้นได้รับการดูแลทั้งด้านร่างกาย และ จิตใจให้เบิกบาน แล้วยังสามารถดูแลคนที่คุณรักด้วยมาตรฐาน ตลอด 24 ชม ทั้งยังมีบุคลากรบริการดูแลผู้ป่วย และ ผู้สูงอายุ โดยทีมแพทย์ผู้ชำนาญการ และ ทีมพยาบาลวิชาชีพ ให้ผู้เข้ารับบริการมีสุขภาพที่ดีทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และ สังคมอย่างแน่นอน
สนใจดูรายละเอียด และขอคำปรึกษาเกี่ยวกับการดูแลผู้สูงอายุ ติดต่อ เอพลัส เนอร์สซิ่งโฮม
โทร : 092-656-5650
Line : @aplusnursinghome
อีเมล : aplusnursinghome@gmail.com
